EU yazindua ujumbe wa kulinda safari katika Bahari Nyekundu

Baada ya miezi miwili ya mazungumzo kati ya nchi wanachama, Umoja wa Ulaya umetangaza siku ya Jumatatu Februari 19 operesheni yake ya majini katika Bahari Nyekundu, kwa lengo la kupata usafiri wa baharini kwenye njia hii muhimu ya baharini kwa biashara ya kimataifa. Katika wiki za hivi karibuni, waasi wa Houthi wa Yemen wameongeza mashambulizi katika eneo hilo, na kusababisha kupungua kwa shughuli za Mfereji wa Suez.

Picha hii iliyotolewa na Jeshi la Wanamaji la India inaonyesha meli ya Marekani Genco Picardy ambayo ilishambuliwa na ndege isiyo na rubani iliyobeba bomu iliyorushwa na waasi wa Houthi wa Yemen katika Ghuba ya Aden Jumatano, Januari 18, 2024. © Marine indienne via AP

Uzinduzi wa operesheni hii ulitangazwa kwa shangwe mnamo Desemba baada ya ile iliyofanywa na Marekani ("Guardian of Prosperity") lakini makubaliano yalipaswa kufanywa kwa Uhispania. Ujumbe wa majini wa Ulaya katika Bahari Nyekundu unaitwa Aspidès, "ngao" katika Kigiriki cha kale. Hii ni marejeleo ya moja kwa moja ya ukweli kwamba misheni hii itakuwa ya "kulinda".

Operesheni ya Aspidès ya Ulaya, kwa mfano, haitaweza kutekeleza mashambulizi dhidi ya mitambo ya ardhini, tofauti na operesheni ya Marekani. Itakuwa kulingana na kanuni ya kujilinda: sio tu kwa ajili ya meli za kivita za Ulaya za operesheni, lakini pia kwa ajili ya meli za wafanyabiashara ambazo zinapaswa kulindwa.

"Ulaya itahakikisha uhuru wa urambazaji katika Bahari Nyekundu, kwa uratibu na washirika wetu wa kimataifa," ameandika Rais wa Tume ya Ulaya, Ursula von der Leyen, kwenye mtandao wa kijamii wa X.

I welcome today’s decision to launch the EU Naval Force Operation Aspides.

Europe will ensure freedom of navigation in the Red Sea, working alongside our international partners.

Beyond crisis response, it's a step towards a stronger European presence at sea to protect our…

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) February 19, 2024

Kwa hiyo kutakuwa na uratibu na operesheni ya "Guardian of Prosperity", lakini kwa pamoja na Aspidès, Nchi za Umoja wa Ulaya zimetaka kuonyesha kwa nchi za Kiarabu kwamba hawakuwa wanajitolea kwa upande wa Washington, ambao msimamo wao wa kidiplomasia unaonekana kama kuunga mkono Israeli.

Hili lilikuwa ombi hasa kutoka Uhispania. Madrid ilikataa kupanua operesheni ya majini ya Atalanta hadi Bahari Nyekundu, iliyopangwa dhidi ya uharamia katika Ghuba ya Aden na Bahari ya Hindi. Chama chenye siasa kali za mrengo wa kushoto (Sumar), kilicho katika muungano wa serikali, kiliona hii kama mshikamano na sera ya kigeni ya Marekani.

Operesheni ya Aspidès ya EU itaanza na meli nne za Ufaransa, Italia, Ugiriki na Ujerumani ambazo zitaunganishwa na meli ya Ubelgiji. Amri ya jumla itahakikishwa na Italia, na amri ya uendeshaji baharini na Ugiriki. Imepangwa kwa mwaka mmoja na ikiwezekana kurejelewa upya, misheni hiyo haipaswi kufanya kazi kikamilifu kwa "wiki chache", wakati itakuwa na rasilimali za kutosha, kulingana na mwanadiplomasia wa Ulaya.

Houthi hushambulia tena Jumatatu

Tangu Januari, Marekani na Uingereza zimekuwa zikifanya mashambulizi ya mara kwa mara dhidi ya wapiganaji wa Houthi nchini Yemen bila kufanikiwa kusitisha mashambulizi yao, huku mashambulizi ya hivi karibuni yakiripotiwa siku ya Jumamosi.

Tena siku ya Jumatatu, mashambulizi mapya yaliripotiwa dhidi ya meli katika eneo hilo. Waasi wa Houthi wanaoungwa mkono na Iran wamelenga "meli ya Uingereza katika Ghuba ya Aden, RUBYMAR, na makombora ya majini," kulingana na taarifa kutoka kwa msemaji wa jeshi la Houthi Yahya Saree.

Wahouthi pia wamesema wameidungua ndege ya Marekani MQ-9, madai ambayo Washington bado haijajibu. Kwa mujibu wa kampuni ya usalama ya baharini ya Ambrey, meli hiyo ilikuwa ikielekea kaskazini kutoka Falme za Kiarabu na ingelifanya hatu ya mwisho wa safari yake katika mji wa Bulgaria wa Varna.