Iraq: Mapambano dhidi ya PKK na ushirikiano wa nishati kwenye ajenda ya ziara ya Erdogan
Recep Tayyip Erdogan anawasili Iraq Aprili 22 kwa ziara ya siku mbili, ya kwanza katika zaidi ya miaka kumi na mbili ya rais wa Uturuki katika nchi hii jirani. Erdogan ataenda Baghdad, lakini pia Erbil, katika eneo linalojitawala la Kurdistan ya Iraq ambayo Ankara ina uhusiao wa karibu. Ni ziara muhimu, kwa sababu nchi hizo mbili zitasaini karibu mikataba ishirini ya nchi mbili. Lakini suala la kipaumbele la Ankara linahusu mapambano dhidi ya PKK.
Imechapishwa:
Kutoka kwa mwanahabari wetu mjini Istanbul,
"Mapambano dhidi ya ugaidi", kwa maneno mengine mapambano dhidi ya PKK, Chama cha Wafanyakazi wa Kurdistan, inawakilisha suala kuu ambalo kiongozi wa Uturuki na washirika wake, ikiwa ni pamoja na Waziri Mkuu wa Iraq Mohamed Chia al-Soudani, watalijadili.
Hisia iliyopo mjini Ankara ni kwamba mambo yanakwenda katika "mwelekeo mzuri" kutoka kwa mtazamo wa Uturuki katika miezi ya hivi karibuni katika suala hili ambalo kwa muda mrefu limekuwa chanzo kikubwa cha mvutano na mamlaka huko Baghdad. Maendeleo haya pia ndiyo sababu ya ziara hii ya rais wa Erdogan.
Uturuki inatarajia kuanzisha na kuweka ushirikiano wa kitaasisi na Iraq katika vita vyake dhidi ya kundi la PKK ambalo limeanzishwa kwa muda mrefu katika milima ya kaskazini mwa Iraq na ambalo limekuwa likiendesha vita dhidi ya taifa la Uturuki tangu miaka ya 1980.
Mwezi uliopita, Baghdad ilipiga marufuku PKK. Uturuki inakaribisha hili, lakini inatarajia zaidi. Lengo lake ni kuundwa kwa kituo cha pamoja cha utendaji kazi kwa ajili ya uendeshaji wa operesheni zake za kijeshi dhidi ya kundi la wapiganaji wa Kikurdi katika ardhi ya Iraq.
Hii haimaanishi kwamba jeshi la Iraq lingeshiriki katika operesheni za Uturuki, lakini kwamba kutakuwa na aina ya uratibu, ya kugawana taarifa za kijasusi kati ya mataifa hayo mawili. Hili litakuwa jambo la kustaajabisha tunapojua kwamba kuwepo kwa karibu vituo arobaini vya kijeshi vya Uturuki kaskazini mwa Iraq kumezua mvutano katika mahusiano baina ya nchi hizo mbili, Baghdad kwa muda mrefu ilishutumu kuwepo kwa vituo hivi na mashambulizi ya Uturuki kuwa ni ukiukaji wa uhuru wake. Vyombo vya habari vya Uturuki vinasema kuwa ziara ya rais Erdogan inapaswa kufanya iwezekane kuweka msingi wa mwisho kabla ya kuundwa kwa kituo hiki.
Rais wa Uturuki pia anakuja kuzungumzia ushirikiano wa nishati, hasa mafuta. Hili ni suala kubwa na nyeti katika uhusiano wa Uturuki na Iraq. Ziara yake inakuja zaidi ya mwaka mmoja tu baada ya kufungwa kwa bomba la mafuta kutoka Iraq kwenda Uturuki, ambalo liliwahi kutoa takriban 0.5% ya usambazaji wa mafuta duniani. Uturuki ilisitisha mpango huo baada ya uamuzi wa usuluhishi kubaini kuwa ilikiuka vifungu vya mkataba kwa kuwezesha mauzo ya mafuta kutoka eneo linalojitawala la Kurdistan bila idhini ya serikali ya Baghdad. Mahakama ilimuamuru kulipa fidia ya dola bilioni 1.5 kwa Baghdad.
Uamuzi ambao Uturuki inakataa, ikithibitisha kuwa ni suala la ndani la Iraq ambalo haitaki kujihusisha, kati ya serikali kuu na eneo la Kurdistan. Hata hivyo, kuna uwezekano mdogo wa maendeleo mapya kutokea wakati wa ziara ya Recep Tayyip Erdogan.
Kwa upande mwingine, kunaweza kuwa na maendeleo katika suala la kugawana rasilimali za maji, suala jingine ambalo kwa muda mrefu limechochea mvutano kati ya nchi hizi mbili jirani. Baghdad kwa miaka mingi imekuwa ikiitaka Ankara kutoa kiasi kikubwa cha maji kwenye Tigris na Euphrates, mito miwili ambayo huanzia Uturuki kabla ya kuvuka hadi katika ardhi ya Iraq. Iraq ambayo inakumbwa na ukame, inalalamikia mabwawa yaliyojengwa juu ya mto nchini Uturuki na ambayo hupunguza mtiririko wa mito inapofika katika eneo lake. Uturuki inaweza kutoa ishara wakati wa ziara hii, angalau hivyo ndivyo Erdogan alivyopendekeza.
Ziara yake hatimaye itawezesha kushughulikia mradi kabambe wa Iraq wa kujenga barabara na reli inayounganisha mwambao wa Iraq wa Ghuba ya Kiarabu na Uajemi na Uturuki, na kwingineko, hadi Ulaya. "Barabara hii ya Maendeleo" iko tu katika hali yake ya kiinitete, lakini mradi huo ni wa kupendeza kwa Ankara. Hata hivyo, inahitaji ufadhili mkubwa, unaokadiriwa kuwa zaidi ya dola bilioni 17 na serikali ya Iraq.